Kształtowanie się nazwisk i imion
 

Historia ogólna  nazwisk
Nazwiska w rozumieniu dzisiejszym kształtowały się przez wieki a ich kształtowanie zakończyło się w drugiej połowie XIX wieku. Wcześniej mieszano dzisiejsze pojęcia nazwiska, imienia, przezwiska przy czym te nazwania nie były dziedziczne.
Nazwiska Polskie podobnie jak inne słowiańskie możemy podzielić na trzy grupy:
- pochodzące od przezwisk takich jak nazwy zwierząt, drzew, rzeczy, zawodów, cech osobistych,
- pochodzące od chrześcijańskiego imienia lub zawodu ojca (patronimiki),
- pochodzące od nazw wsi, regionów itp. (toponimiki).
Przykładem pierwszej grupy może być kowal czy baran, od których poprzez dodawanie przyrostków powstało dziesiątki nazwisk.
Przykładem drugiej grupy może być imię Jan od którego utworzono kilkadziesiąt nazwisk.
Najpierw nadawano nazwiska posiadaczom majątków od nazwy wsi i Np. Jaśko z Tęczyna stawał się Janem Tęczyńskim. Do nazwy wsi dodawano przyrostek -ski lub -cki. Szlachcic mógł posiadać kilka wsi i używać kilku nazwisk. Jedno z nich było przekazywane dzieciom, ale dalej przenosili je tylko synowie i ten zwyczaj przetrwał do dziś. Wśród szlachty nazwiska ukształtowały się do końca XVI w.
Nazwiska Mieszczan ukształtowały się w XVII w. natomiast chłopskie - w wieku XVIII. Żydom nazwiska z urzędu nadawali zaborcy często ośmieszające. Proces ustalania nazwisk zakończył się po 1850 r.
Aczkolwiek nazwiska się ciągle mieszały to występowały charakterystyczne końcówki w różnych częściach Polski i tak w północno-wschodniej -icz (Mickiewicz, Roszkiewicz, Bilewicz), w południowo - wschodniej -uk (Wajszczuk. Wasiluk, Gawryluk), w zachodniej -ak (Nowak, Polak). Nadal jednak również obecnie nazwiska są modyfikowane i uszlachetniane. W zaborze pruskim wiele nazwisk zgermanizowano, natomiast po 1945 roku w Polsce Ludowej w celu stworzenia państwa jednonarodowego przywracano z kolei polskie brzmienie nazwisk ludności śląskiej, kaszubskiej i mazurskiej.

Historia ogólna imion
Jak na początku zaznaczono, pierwotnie nie odróżniano imion i nazwisk, a nazwania były różne i nie dziedziczone. Potem powstawały nazwy dwuczłonowe dzisiejsze imię i nazwisko.
Badacze wyodrębniają grupy imion o rodowodzie przedsłowiańskim jak: Nawoj, Pokaj, Niemir, Zbydniew, Zdziesław; słowiańskie jak: Bronisław, Kazimir, Stanisław gdzie pierwszy człon pochodzi od czasownika.
Czasem odwracano poszczególne człony imienia jak: Mirosław i Sławomir. Imiona żeńskie często tworzono od męskich przez dodanie końcówki -a jak: Bogumiła, Stanisława czy Kazimiera.
Proces nadawania imion chrześcijańskich rozpoczął się wraz z chrztem Polski w 966 roku, ale przebiegał powoli. Przez cały okres panowania Piastów i Jagiellonów, aż do przełomu XV i XVI w, występowały zarówno imiona słowiańskie jak i nowe chrześcijańskie.
Masowe chrzty na Litwie w 1378 r. opisuje Długosz: A ponieważ wielką byłoby pracą każdego z nowych wyznawców chrzcić z osobna, przeto gromadzący się tłum mnogiej płci Litwinów z rozkazu króla dzielono na gminy i gromady, i każdej gromadzie, a w szczególności każdemu do tej gromady należącemu, nadawano jedno z imion w chrześcijaństwie używanych w miejsce dawnych, pogańskich; i tak pierwszej gromadzie dano imię Piotra, drugiej Pawła, trzeciej Jana, czwartej Jakuba, piątej Stanisława itd. Kobietom zaś, które także tworzyły osobne gromady, stosowne nadawano imiona, Katarzyny, Małgorzaty, Doroty itp. ile było takowych gromad nowo chrzczonych.
Od XVI do XX wieku przyjmowano również imiona pochodzenia greckiego i łacińskiego, co było najczęściej wynikiem mody na określony okres historyczny. Są to najczęściej imiona bohaterów mitologicznych i postaci literackich.
Podobną rolę, jaką dziś pełni telewizja i kino w propagowaniu imion, dawniej pełniła literatura.
Tołstoj upowszechnił Natalie, Mickiewicz Grażynę i Konrada (przez niego stworzone), Moniuszko Halinę, Sienkiewicz Danutę, Zbigniewa, Aleksandrę czy Andrzeja a Mniszkówna Waldemara.
Warto wymienić niektóre zwyczaje związane z nadawaniem imion. Często zwłaszcza pierwszy syn w rodzinie otrzymywał imię ojca a córka matki, ale  w Wielkopolsce nie chrzczono dzieci imionami rodziców w przekonaniu, że spowodowałoby to przedwczesną śmierć. Często dzieci otrzymywały imiona po dziadkach. Dawniej nadawano imiona świętego w którego dniu dziecko przyszło na świat lub sąsiednie, ale unikano świętego którego już dzień minął, bo mogło to sprowadzić nieszczęście. Dawniej imię dziecka zmarłego nadawano następnemu uważając, że w tym następnym jest dusza zmarłego.

W parafii Latowicz zachowały się księgi urodzin od 1756 r., księgi zaślubin od 1755 r. i księgi zgonów od 1755 roku. Do imion dawniej popularnych a dziś nie używanych należały min.
Adalbertus (późniejszy Wojciech) jest to imię zakonne Św. Wojciecha (Adalbert)- imię to nadawano do 1814 r.
Hedwiga (późniejsza Jadwiga) jest to imię świętej śląskiej żyjącej na przełomie XII i XIII w. Niemcewicz w wierszu o zrękowinach Jadwigi i Jagiełły pisze "Hedwiga drżącym głosem odpowiada .......Panuj Jagiełło, ta ręka jest twoją". Imię Hedwiga nadawano do 1814 roku.
Tekla to imię pochodzenia greckiego "Boguchwała". Święta z dzisiejszej Syrii z I wieku. Przy wejściu do wąwozu Maluli stoi MarTagla, monastyr Św. Tekli należący do greckiego kościoła prawosławnego.
Maria z kolei występuje dopiero od 1915 roku, wcześniej nadawano wyłącznie imię Marianna, gdyż imię Maria zarezerwowane było dla Matki Boskiej.
Niektóre imiona pisano z łaciny i tak np. Kacper to Gaspar od łacińskiego Gasparus po węgiersku też Gaspar.
Laurenty to polski odpowiednik Wawrzyniec po łacinie laurus znaczy wawrzynowy a corona laurea to wieniec wawrzynowy.
Imię Melchior też zapisywano różnie: Majcher, Maycher.
W XIX w. nadawano imię Jędrzej natomiast wcześniej i później występuje Andrzej.
Inne popularne imiona to Marcella, Petronella i Kilian - dzisiaj występuje raczej jako nazwisko.
Niektóre imiona świętych nadawano w pełnym brzmieniu i tak w księgach występuje Wincenty a Paulo czy Jan Nepomucen.
Dzieciom nadawano imiona świętych z daty urodzin lub daty bliskiej urodzinom np. dziecku urodzonemu w końcu grudnia nadano imiona Kacper, Majcher i Baltazar.
 Imiona żydowskie występujące w księgach to: Srul, Haia Ryfa, Berek, Lewek, Fayga, Mośko, czasem nazwisko ojca było imieniem dla dziecka. Nazwiska żydowskie to min. Latowicki, Ciechanowiecki a więc pochodzące od miejscowości ale też nazwiskiem jest Dawid.

W Lalinach obecnie podobnie jak w okresie przed ustaleniem nazwisk dla odróżnienia osób o tym samym nazwisku używane są przezwiska lub nazwania pochodzące od imion przodków.
Rodziny Sabaków to poczynając od wschodu: Sabaczki, Stachowe, Pietrzaki, Bronkowe, Kulawiaki, Franciszkowe, Karolaki później Piłsudskie i Wójciaki, Łodygowe, Ludwiczki, Domaziaki, Grzegorzaki, Klemensiaki i z Lalinek. Soćki np. to: Maślanka, Rochowe, Walenciak a na Lalinkach Leonciaki. Pazury to były Stachowe i Franciszkowe.
Np. na trzech Henryków Sabak mówiło się: Heniek Piłsudskich, Grzegorzaków i Klemensiaków, był Stasiek Bronków, Domaziaków i Kulawiaków a Mietek Franciszków i Łodygów (lub Babów bo pozostały dwie kobiety: matka i jej siostra).
Z nazwiskami to czasami zachodziły dość zabawne zależności np. w Latowiczu mieszkał Fiutek obok Nogi.
Przy nazwisku Pazura warto zaznaczyć, że na przełomie XVIII i XIX wieku w Lalinach mieszkało 23 rodziny Pazurów. W latach 1798 - 1826 z tylu rodzin Pazurów w Lalinach urodziły się dzieci ujęte w parafialnych księgach urodzin. Obecnie nie ma już w Lalinach żadnej rodziny Pazura. W tamtym okresie mieszkało też 9 rodzin Sabaków.
Niektóre nazwiska pozostawały niezmienne w opisywanym tu okresie 1755-2000 inne ulegały trwałym zmianom. Belkowicz z Budzisk w Lalinach zmienił nazwisko na Belkiewicz; Grudnio zmienił nazwisko na Grudzień; Dołęgowski z Redzyńskiego w Iwowem i później w Lalinach zmienił nazwisko na Gołędowski, przodkiem Łuszkiewicza w Lalinach był Łuckiewicz z Glinianki żonaty w Wielgolesie.
Jak wspomniano przy opisie ksiąg parafialnych, prowadzone one były do roku 1825 w języku łacińskim, w latach 1826 do 1869 w języku polskim, a w latach 1870 do 1915 w języku rosyjskim, co miało znaczący wpływ na pisownię nazwisk szczególnie tych z polskimi literami, które nie występowały w języku łacińskim czy rosyjskim. Dlatego nazwisko Pęśko pisano: Penszko, Peszko, Pęszko, Pęczko.
Wpływ na brzmienie nazwisk miała również zmiana pisowni. Nazwisko Wójcik wykształciło się z nazwiska Woycik, a to prawdopodobnie z nazwiska Woyt bo takie również występuje w parafii, podobnie Wójtowicz wcześniej pisano Woytowicz. Nazwisko Król dawniej pisano Krol.
Zmiany nazwisk następowały również z powodu niestaranności prowadzonych ksiąg. Często zapisywano nazwisko tak jak zgłoszono i np. młodego Belkowicza zapisano Belczak bo tak mówiono na młodych - syn Rosy to Rosiak, Kowalskiego to Kowalszczak itp. W okolicach Latowicza zresztą jak i i gdzie indziej występowało dawniej mazurzenie i zamiast deszcz mówiono dysc, czy szczeka to sceka, a barszcz to był barsc; jeszcze po wojnie słyszałem jak na koszulę mówił chłopiec kosula. To znajdowało również wyraz w nazwiskach i np. Bogusz dawniej pisano Bogus.
Szczegółowe dane dotyczące poszczególnych rodzin związanych z Lalinami z datą urodzin, ślubu i zgonu oraz powiązaniami rodzinnymi zamieszczono na stronach Genealogia rodzin, a także częściowo w historiach poszczególnych kolonii i ogrodów, podział Lalin na kolonie i ogrody.

W 2015 roku dane genealogiczne przeniesiono do odrębnego programu na stronie: Sabakowie i spokrewnione rodziny, natomiast na stronie Lalin pozostawiono opisy tych rodzin.